کم کم روزهای فصل هزار رنگ جای خود را به زمستان با همه زیبایی ها و البته سرمایش می دهد. سرمایی که در صورت رعایت نکردن نکات بهداشتی میتواند زمینه ساز بیماری هایی از جمله سرماخوردگی و گریپ شود. شاید یکی از اصلی ترین مسایل مرتبط با سرماخوردگی، تغذیه باشد؛ زیرا عامل تقویت یا ضعف بدن خواهد بود و تأثیر جدی در روند بهبود دارد. در این باره پرسشهای متعددی وجود دارد که به مهمترین آنها پرداخته ایم.
سوپ مرغ؛ غذایی مفید در بهبود سرما خوردگی و گریپ
سوپ مرغ خانگی یک غذای تقویتی و در واقع نوعی معجزه در بهبود بیماری های فصل سرما به شمار می آید. این خاصیت به خاطر بعضی ترکیبات موجود در آن بخصوص انواع سبزی های ظریف مانند جعفری است که با تأثیر بر سلولهای سیستم ایمنی بدن، علایم سرما خوردگی را تسکین می دهد. گرمای سوپ مجاری تنفسی را پر کرده و حل شدن مخاط های آن را تسهیل می کند. سوپ های آماده که مقدار زیادی نمک، شکر و افزودنی های خوراکی دارند، این تأثیرات مثبت را نخواهند داشت.
ویتامین C و تأثیر پیشگیرانه از ابتلا به بیماری ها
ویتامین C سیستم ایمنی را تحریک می کند تا تعداد بیشتری لنفوسیت T بسازد که با عوامل بیماریزا مقابله کرده و آنها را از بین ببرند. با این حال،مصرف مکمل های این ویتامین نمی تواند تاثیر پیشگیرانه ای از ابتلا به سرماخوردگی و گریپ در همه مردم داشته باشد و فقط می تواند به ورزشکاران و کسانی که شرایط خاصی دارند، کمک کند. البته می تواند به کاهش چشمگیر مدت بیماری از یک روز در سال برای بزرگسالان و چهار روز در سال برای کودکان کمک کند.
مکمل های ویتامین C چندان معجزه ای نمی کنند. بهتر است منابع خوراکی حاوی این ویتامین مانند پرتقال، گریپ فروت، توت فرنگی،کیوی،طالبی،فلفل قرمز و سبز، گوجه فرنگی و کلم بروکلی انتخاب شود که افزون بر این ویتامین، مقدار قابل توجهی آنتی اکسیدان نیز دارند.
ویتامین D و بیماری های فصل سرد
ارتباط ویتامین D و سرماخوردگی از آنجا قابل بررسی است که این بیماری اغلب در فصل زمستان که تابش نور خورشید کم می شود، بروز می کند. بعضی از محققان بر این عقیده اند، افراد ساکن در منازل آپارتمانی که چندان بهره ای از نور خورشید نمی برند، باید مقدار ویتامین D خون را با آزمایش اندازه گیری کنند و در صورت نیاز از مکملهای آن استفاده نمایند.
اگر شما بیشتر از 50 سال سن دارید و تمایلی هم به مصرف این مکمل ها ندارید، روزانه حداقل 2 فنجان شیر یا نوشیدنیهای سویا بنوشید و مصرف 6 عدد تخم مرغ و دو وعده غذایی ماهی های چرب را در هفته داشته باشید تا نیاز به 400UI روزانه بدن به ویتامین D تامین شود.
آیا در زمان ابتلا به سرماخوردگی و گریپ نباید شیر مصرف کرد؟ باوری وجود دارد که بر مبنای آن خوردن شیر در زمان سرماخوردگی و گریپ، ترشحات مخاطی گلو را بیشتر می کند، اما مطالعات این مسأله را نقض می کنند.
با این حال توصیه می شود شیر بدون چربی انتخاب شود؛ زیرا چربی های اشباع شیر کمکی به بهبود عملکرد سیستم ایمنی نمی کنند.البته به نظر بعضی از محققان یکی از پروتئینهای شیر گاو به نام کازئین ممکن است سیستم ایمنی را تحریک کند و از همین رو بهتر است درصورت دسترسی شیر بز استفاده شود.
مولتی ویتامین ها و نقش محافظتی در برابر سرما خوردگی و گریپ
تغذیه نادرست در نسبت پروتئین و انرژی مهمترین علت ضعف سیستم ایمنی در دنیا و بخصوص کشورهای در حال توسعه است. کمبود بعضی از ریز مغذی ها از جمله روی، سلنیوم، آهن، مس، ویتامینهای A ،C، E و اسید فولیک حتی در مقدار جزیی نیز عامل مهمی است که بر سیستم ایمنی تاثیر می گذارد. با این حال در صورت عدم کمبود،مصرف مکملهای ویتامین و مواد معدنی ضرورتی ندارد.
آزمایش خون کامل فقط امکان تشخیص بعضی از کمبودها و نه همه را دارد. اگر شما مکرر دچار عفونت می شوید، پیش از مصرف مکمل ها بهتر است آزمایش خون کامل و ارزیابی تغذیه ای انجام دهید.
نقش پروبیوتیک ها در بهبود بیماری ها
پروبیوتیک ها مکمل های غذایی هستند که به خاطر دارا بودن میکروارگانیسم های مفید، تأثیرات مثبتی بر فلور روده ای و سیستم ایمنی دارند.
تحقیقات پزشکی نشان می دهند، این مکمل ها نمی تواند از سرماخوردگی و گریپ پیشگیری کنند، اما می توانند مدت دوره بیماری را دو روز کاهش دهند.
همچنین مصرف منظم روزانه پروبیوتیک ها به مدت 6 ماه سبب کاهش قابل توجه تب، آبریزش بینی، شدت و مدت سرفه، تجویز آنتی بیوتیک و کاهش غیبتهای مدرسه در کودکان 3 تا 5 سال می شود.
آیا شکر سیستم ایمنی را ضعیف می کند؟
بسیاری از مردم بر این باورند، مصرف زیاد شکر سبب ضعف سیستم ایمنی می شود. این نظر به علت مطالعاتی است که حدود 50 سال پیش انجام شد که بر مبنای آن، مصرف بالای گلوکز بتدریج توانایی گلبولهای سفید را در محاصره باکتری برای از بین بردن احتمالی آنها کاهش می دهد.
اما از آنجا که این تحقیقات بعدها ادامه نیافت،نمی توان نتیجه گرفت که مصرف بالای شکر می تواند به سیستم ایمنی آسیب برساند. با این حال،اگر دریافت شکر خیلی زیاد باشد و جایگزین مواد غذایی مفید و ضروری شود،ممکن است با تأمین نیازهای روزانه غذایی تداخل یابد و به سیستم ایمنی آسیب برساند. بر مبنای این فرضیه،توصیه می شود مصرف شکر صنعتی بخصوص در دوران بیماری های عفونی متعادل تر باشد و کمتر از 10 درصد کالری کلی را در برگیرد.
بهترین خوراکی ها برای پیشگیری و بهبود سرماخوردگی
گرچه هنوز ارتباط مستقیمی میان مصرف میوه ها و انواع سبزیها و پیشگیری از ابتلا به سرما خوردگی و گریپ تأیید نشده، اما گنجاندن این خوراکی های طبیعی در برنامه روزانه به مقدار زیاد بسیار مفید است؛ زیرا دارای آنتی اکسیدان هستند و این ترکیبات می تواند با رادیکال های آزاد مقابله کرده و سبب تقویت سیستم ایمنی گردد. از میان انواع سبزیها قارچ، سیر، پیاز و موسیر برای این روزهای سرد ارجحیت دارد؛ زیرا قدرت دفاعی بدن را تحریک کرده و به مقابله با عفونتها کمک می کند.
افزون بر میوه ها و سبزیها، پروتئین که گوشت قرمز، ماکیان،تخم مرغ،ماهی، فرآورده های دریایی، گردو و حبوبات منابع غنی آن هستند،به تولید آنتی کورها؛مولکولهای اصلی سیستم ایمنی کمک می کند. این خوراکی ها باید به اندازه مناسب، دو تا سه سهم در برنامه غذایی روزانه گنجانده شود. همچنین باید از دریافت کافی و متعادل چربی های خوب که منابع امگا3، امگا 6 و امگا9 هستند نیز مطمئن بود؛ زیرا این چربی ها به عملکرد مطلوب سیستم ایمنی کمک می کند. ماهی،روغنهای زیتون و کانولا، گردو و دانه های روغنی بهترین منابع چربی های خوب هستند. در روزهای سرد زمستان نباید از تأمین نیاز بدن به روی نیز غافل شد. فراوردههای دریایی، جگر گوساله، مرغ، جوانه گندم، تخمه کدو، کنجد و دانه های گیاهی دارای مقادیر بالای روی هستند.
کنار گذاشتن گوشت و چربی درایام بیماری؛ آری یا نه؟
پرخوری و مصرف بالای چربی ها بخصوص گوشت های چرب می تواند مقاومت بدن نسبت به باکتری ها را کاهش دهد. چیپس، شیرینیها، گوشتهای چرب، پنیر، کره و خامه از جمله خوراکی های چربی هستند که باید در دوره بیماری کنار گذاشته شود.
بر خلاف اینها، باید پروتئینها از جمله گوشت و دیگر هم خانواده های آن البته گوشتهای کم چرب حتماً در برنامه غذایی گنجانده شود.
آیا باید در دوره بیماری فقط مایعات مصرف کرد؟
مایعات به حل شدن مخاط های جمع شده در مجاری تنفسی کمک می کند و همچنین مانع از کمبود آب بدن که تب را در پی دارد، می شوند. با این حال باید افزون بر مصرف زیاد مایعات، مواد غذایی مناسب نیز ضروری است تا انرژی لازم برای فعالیتهای دوره بیماری که معمولا 10 روز است تأمین شود. البته پرخوری و بخصوص دریافت زیاد چربیها و شیرینی ها به خاطر کاهش قدرت دفاعی بدن توصیه نمی شود.
بر اساس تحقیقات اخیر، چای نوشیدنی بسیار عالی برای این بیماری است. در واقع، یکی از ترکیبات چای به نام تیایین سبب تقویت سیستم ایمنی می شود.
از همین رو افرادی که چای مصرف میکنند کمتر دچار سرماخوردگی و گریپ می شوند و در صورت ابتلا نیز شدت و مدت بیماری کمتر خواهد شد. چای به خاطر دارا بودن آنتی اکسیدان نیز نوشیدنی مفیدی محسوب می شود.
منبع:www.Passportsante.fr